De ANWB werd op 1 juli 1883 opgericht door leden van de Haagse en de Haarlemse Vélocipèdeclubs, met onder anderen Edo Johannes Bergsma en Dirk ter Haar en Everard Kol (1859-1935), telg uit de Utrechtse Bank Vlaer & Kol onder de naam Nederlandsche Vélocipèdisten-Bond op de Maliebaan te Utrecht. De club had toen 200 leden. Twee jaar later werd de naam veranderd in Algemeene Nederlandsche Wielrijders Bond, waar de afkorting A.N.W.B. vandaan komt. Sinds de vereniging formeel 'toeristenbond' heet (1905), hebben de letters ANWB wel weerklank, maar geen betekenis meer.